លោក ភេម ស៊ា ទីប្រឹក្សាអាជ្ញាធរទន្លេសាប បានដឹកនាំក្រុមការងារបច្ចេកទេសអគ្គលេខាធិការដ្ឋានអាជ្ញាធរទន្លេសាប បានបន្តចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវវាយតម្លៃផលចាប់ នៃធនធានត្រី នៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង
កាលពីថ្ងៃអង្គារ ៤កើត ដល់ថ្ងៃសៅរ៍ ៨កើត ខែអាសាឍ ឆ្នាំរោង ឆស័កពុទ្ធសករាជ ២៥៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ៩ ដល់ថ្ងៃទី ១៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៤ លោក ភេម ស៊ា ទីប្រឹក្សាអាជ្ញាធរទន្លេសាប បានដឹកនាំក្រុមការងារបច្ចេកទេសអគ្គលេខាធិការដ្ឋានអាជ្ញាធរទន្លេសាប បានបន្តចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវវាយតម្លៃផលចាប់ នៃធនធានត្រី នៃផែនការសកម្មភាពការងារប្រចាំឆ្នាំ ២០២៤ មានដូចខាងក្រោម៖
១- គោលបំណងសិក្សា :
- គ្រប់គ្រងស្ថិតិផលនេសាទ តាមបែបវិទ្យាសាស្ត្រ ដែលបានចូលរួមក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។
- មានមូលដ្ឋានគ្រឹះគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការចូលរួមជាមតិថ្នាក់ជាតិ ចំណាប់អារម្មណ៍កំណត់គោលនយោបាយក្នុងការគ្រប់គ្រងវិស័យជលផលឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងនិរន្តរភាព។
- មានទិន្នន័យសម្រាប់ធ្វើការប្រៀបធៀបទៅនឹងលទ្ធផលពីអតីតកាល។
២-ការយកទិន្នន័យ (Data collection)
- អង្កេតចំនួនឧបករណ៍សិប្បកម្ម(Frame survey)
- យកគំរូតាមប្រភេទឧបករណ៍នេសាទជាលក្ខណ: (Random)
- យកទិន្នន័យផ្សេងៗ ដូចជា ហ្វ្រេកង់បណ្តោយ និងបណ្តោយទម្ងន់ត្រី(Conducting length frequency and length weight sampling)
- អង្កេតចំនួនឧបករណ៍ចេញនេសាទ(Surveying the number of active gears)
- អង្កេតចំនួនថ្ងៃចេញនេសាទ (Surveying the number of active days)
- ប្រើកម្មវិធី (Microsoft Access) ដើម្បីវិភាគទិន្នន័យ...
៣- តំបន់គោលដៅការសិក្សាខែកក្កដា:
- ស្រុកបរិបូរណ៍: មានឃុំឆ្នុកទ្រូ ពន្លៃ ព្រះ គគីរ និងឃុំត្រពាំងចាន់។
- ស្រុកកំពង់លែង: មានឃុំ កំពង់ហៅ ប្រឡាយមាស និងឃុំផ្លូវទូក។
- ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង: មានសង្កាត់ខ្សាម និង សង្កាត់ផ្សារឆ្នាំង។
៤- លទ្ធផលការសិក្សាសង្ខេប:
- បានរកឃើញអ្នកនេសាទជាលក្ខណ:សិប្បកម្ម (Middle scale fisheries) ចំនួន ៦៧៥ គ្រួសារ ប្រើប្រាស់ឧបករណ៍នេសាទ ១៤ ប្រភេទផ្សេងៗគ្នា
- ផលចាប់សរុប: ៣៨៣.០១ តោន
- ប្រភេទត្រីបូកយោង ១៥០ ប្រភេទ
- តម្លៃផលនេសាទសរុប: ២,១០៦.៥៦ លានរៀល
- តម្លៃផលនេសាទគិតជាដុល្លារស្មើនឹង ៥១៣,៧៩៣.៩០ ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក (៤,១០០៛/១ដុល្លារ)
- តាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញឱ្យឃើញថា ការធ្វើនេសាទហួសកម្រិត (Over fishing) បានធ្វើឱ្យផលស្តុកត្រីជាច្រើនប្រភេទមានការថយចុះ។ វាជាការពិតហើយ ប្រភេទត្រីធំៗដូចជា ត្រីរាជ ត្រីគល់ រាំង និងត្រីធំៗមួយចំនួនទៀតត្រូវបាន គេជួបប្រទះយ៉ាងច្រើនក្នុងអតីតកាល។
|- ក្រុមត្រីធំដែលគិត ជាទូទៅមានហ្វ្រេកង់បណ្តោយ ១២០ ស.ម (Maximum Lenght 120cm) ដែលមានទម្ងន់ ១៧ គ.ក្រ (Maximum Weight 17kg) អាចបន្តពូជបានអាយុ: ៤ទៅ ៥ឆ្នាំ (Maturity Stage 4-5 years) ដូចជាត្រីរាជ (PangasiusHypothalamus) លែងឃើញមានទៀតហើយ។ ត្រីគល់រាំង ឬត្រីកាហោ បានជួប ៣-៤ក្បាល តែបាន ថ្លឹងវាស់វែង១ក្បាល មានប្រវែង ១៥ស.ម និងទម្ងន់ ១២០ក្រាម។ ត្រីគល់រាំង និងត្រី រាជ Max.300cm (DoF), អម្បូរត្រីប្រាមួយចំនួនកាន់តែតូចទៅៗ។
- ក្រុមត្រីទំហំមធ្យម (Maximum Lenght 65cm) និងមានទម្ងន់ដល់ ៦.៥ គ.ក្រ ( Maximum Weight 6,500 g.)ដូចជាត្រី ឆ្កោក,ព្រួល/ ក្រឡង់, គ្រុំ, ក្អែក, ព្រលូង/ច្រឡឹង, តា នេល, កេស (Krytopterus apogon) ជាដើម ។ អាចបន្តពូជបាននៅអាយុពី ២ ទៅ៣ឆ្នាំ មានការថយចុះយ៉ាងខ្លាំង និងមានទំហំកាន់តែតូចទៅៗ។
- ក្រុមត្រីទំហំតូចបានយកហ្វ្រេកង់បណ្តោយវែងបំផុត ៣១ ស.ម (Maximum Lenght) និងមានទម្ងន់ ៥០០ក្រាមចុះក្រាម (Maximum Weight) ដូចជាត្រី ស្លាត ច្រកែង កាហែក្រហម ជាដើម ។ល។ (យោង: Tonle Sap Enviromental Management Project 2003) ។ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ន ត្រីមានទំហំកាន់តែតូចទៅៗបានក្លាយជាត្រីនុយមួយភាគធំទៅហើយ ។ល។
- បើយើងសហការបើកផ្លូវមាត់ច្រកទន្លេ សាប ចូលបឹងទន្លេសាប បានទាន់ពេល វេលា មានត្រីរាប់ពាន់តោនធ្វើចរាចរមិន មានការរំខានចូលព្រៃលិចទឹកដើម្បីរក កន្លែងមានចំណីពងកូននោះ ត្រីនឹងមាន ការចាប់ផ្តើមកើនឡើងទាំងបរិមាណ និង គុណភាពបន្តិចម្តងៗឡើងវិញ។ល៕
